Quy hoạch lại “siêu phường” Trảng Dài là một “bài toán” không hề đơn giản, nhưng nếu càng chậm thực hiện thì việc “vá lỗi” cho quy hoạch hiện nay sẽ càng khó khăn.

Theo quy hoạch chung TP.Biên Hòa, khu vực rộng khoảng 100ha ở phía Bắc đường tỉnh 768, đoạn qua địa bàn P.Trảng Dài được quy hoạch là khu vực đất rừng trồng. Tuy nhiên, hiện phần lớn khu vực này đã bị “lấp đầy” bởi nhà cửa của người dân. Trên thực tế, việc nhà dân xây dựng trái phép, phá vỡ quy hoạch trên địa bàn P.Trảng Dài là câu chuyện mang tính phổ biến.

* Sự “trả giá” về quản lý quy hoạch

Dân số tăng nhanh, các quy hoạch hiện hữu không theo kịp tốc độ phát triển và đặc biệt là công tác quản lý quy hoạch lỏng lẻo những năm qua đã khiến cho phần lớn các quy hoạch tại P.Trảng Dài bị “băm nát”.

“Trong một thời gian dài, việc triển khai cũng như quản lý quy hoạch trên địa bàn P.Trảng Dài là chưa được tốt. Tình trạng người dân xây dựng nhà cửa không đúng theo quy hoạch đã khiến cho hệ thống hạ tầng của P.Trảng Dài, đặc biệt là hệ thống hạ tầng kỹ thuật như giao thông, thoát nước đang trở nên quá tải” - Trưởng phòng Quản lý đô thị TP.Biên Hòa Trương Vĩnh Hiệp thừa nhận.

Trên thực tế, những năm qua, hệ thống hạ tầng giao thông, giáo dục trên địa bàn P.Trảng Dài đã được đầu tư khá nhiều. Tuy nhiên, sự đầu tư đó thực chất vẫn chưa thể đáp ứng đủ với quy mô và tốc độ gia tăng dân số trên địa bàn. Tình trạng học ca 3 trên địa bàn P.Trảng Dài hiện không còn nhưng với tình hình gia tăng dân số thì nguy cơ tái diễn là rất cao. Tương tự, tình hình ùn tắc, kẹt xe vào giờ cao điểm cũng có nguy cơ lan rộng toàn phường chứ không chỉ dừng lại ở các trục đường chính. Bức bách nhất hiện nay đối với P.Trảng Dài chính tình trạng ngập nước khi trời mưa. Tình trạng này đang diễn ra thường xuyên, ảnh hưởng rất lớn tới đời sống người dân.

Hệ thống hạ tầng đô thị bao gồm cả hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội của P.Trảng Dài đang ở trong tình trạng quá tải cũng là nhận định của kiến trúc sư Lý Thành Phương, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh. Theo ông Lý Thành Phương, thực trạng quá tải về mọi mặt của P.Trảng Dài hiện nay đến từ nguyên nhân chính là tốc độ gia tăng dân số trên địa bàn diễn ra quá nhanh. “Trong các quy hoạch trước đây, chưa có quy hoạch nào dự báo quy mô dân số của P.Trảng Dài lại lên đến hơn 100 ngàn người như hiện nay” - kiến trúc sư Lý Thành Phương cho hay.

Dân số tăng nhanh, các quy hoạch không tính hết tốc độ phát triển và đặc biệt là công tác quản lý quy hoạch còn lỏng lẻo, bộc lộ nhiều hạn chế đã dẫn đến việc phần lớn các quy hoạch trên địa bàn P.Trảng Dài gần như đã bị phá vỡ.

Kiến trúc sư Lý Thành Phương cho rằng, trước đây phần lớn diện tích của phường là đất nông nghiệp, lâm nghiệp. Sau đó, tình trạng phân lô bán nền tràn lan, giá đất hợp lý đã khiến P.Trảng Dài trở thành thỏi “nam châm” thu hút dân cư, đặc biệt là lực lượng lao động nhập cư đến sinh sống. Trong khi đó, công tác quản lý quy hoạch, xây dựng lại bị buông lỏng dẫn đến tình trạng xây dựng nhà cửa trái phép, không đúng quy hoạch diễn ra tràn lan trên địa bàn phường. Từ đó, công tác quản lý quy hoạch trên địa bàn gần như rơi vào tình trạng mất kiểm soát. “Thực trạng của P.Trảng Dài hiện nay chính là sự “trả giá” cho công tác lập quy hoạch và quản lý quy hoạch nhiều năm qua” - kiến trúc sư Lý Thành Phương nhìn nhận.

* Chỉnh trang đô thị kết hợp giãn dân

Tình trạng quá tải của hệ thống hạ tầng đô thị bao gồm cả hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội của P.Trảng Dài hiện nay dẫn đến các nhu cầu cơ bản về đời sống của người dân trên địa bàn đang không được đảm bảo. Chính vì vậy, việc quy hoạch lại P.Trảng Dài cũng như “sửa lỗi” của các quy hoạch cũ đang trở nên rất cấp thiết.

Ông Trương Vĩnh Hiệp cho biết, việc chỉnh trang, cải tạo đô thị trên địa bàn P.Trảng Dài đã được TP.Biên Hòa xác định sẽ thực hiện theo từng bước phù hợp với thực tế và nguồn lực của thành phố.

Đầu năm 2022, Thành ủy và UBND TP.Biên Hòa đã có chủ trương thực hiện chỉnh trang đô thị đối với một khu vực trên địa bàn P.Trảng Dài. Sau đó, Phòng Quản lý đô thị TP.Biên Hòa đã tham mưu cho UBND thành phố khoanh vùng một khu vực trên địa bàn để thực hiện chỉnh trang đô thị.

Theo ông Trương Vĩnh Hiệp, khu vực được đề xuất lựa chọn rộng khoảng 120ha xung quanh chợ Trảng Dài. Đây là khu vực trung tâm của phường. Hiện nay, UBND TP.Biên Hòa đề xuất chủ trương lên UBND tỉnh. Khi UBND tỉnh đồng ý chủ trương, các cơ quan chức năng của thành phố sẽ phối hợp với đơn vị tư vấn nghiên cứu đưa ra phương án thực hiện. “Mục tiêu là trong năm nay phương án chỉnh trang khu vực này sẽ được phê duyệt” - ông Trương Vĩnh Hiệp cho biết.

Ông Trương Vĩnh Hiệp cho biết thêm, việc lựa chọn một khu vực để thực hiện là phương án tối ưu với điều kiện thực tế của P.Trảng Dài và nguồn lực hiện có. “Không thể thực hiện với quy mô quá lớn hay quy mô toàn phường bởi nguồn lực không đủ. Làm quy mô lớn mà nguồn lực không đủ sẽ dễ dẫn đến tình trạng lãng phí, quy hoạch treo. Trong khi đó, việc khoanh vùng thực hiện sẽ phù hợp với điều kiện nguồn lực, đồng thời dễ mang đến kết quả thực tế để từ đó nhân rộng, thực hiện với các khu vực tiếp theo” - ông Trương Vĩnh Hiệp cho biết.

Trong khi đó, kiến trúc sư Lý Thành Phương cho rằng, với thực trạng hiện nay của P.Trảng Dài và quy mô dân số chiếm khoảng 10% quy mô dân số TP.Biên Hòa, việc quy hoạch lại P.Trảng Dài là việc cần phải làm ngay. “Càng chậm sẽ càng khó làm” - kiến trúc sư Lý Thành Phương chia sẻ.

Theo kiến trúc sư Lý Thành Phương, với quy mô dân số và mật độ xây dựng dày đặc như hiện nay, việc quy hoạch lại P.Trảng Dài là một “bài toán” khó. Chính vì vậy, đối với P.Trảng Dài, các tiêu chuẩn về phát triển hạ tầng đô thị cần được “hạ” xuống mức tối thiểu, đáp ứng được nhu cầu đời sống người dân. “Nếu đặt tiêu chuẩn quá cao thì rất khó có nguồn lực và quỹ đất để thực hiện. Bởi với giá đất hiện nay, nguồn lực dành cho công tác giải phóng mặt bằng sẽ rất lớn nếu đặt ra các tiêu chuẩn quá cao” - kiến trúc sư Lý Thành Phương nêu quan điểm.

Về hướng xử lý căn cơ, kiến trúc sư Lý Thành Phương đề xuất các cơ quan chức năng của thành phố cũng như của tỉnh cần nghiên cứu mở rộng vùng ngoại vi của TP.Biên Hòa về phía Bắc, cụ thể là các khu vực xã Thiện Tân, Tân An, Trị An của H.Vĩnh Cửu. Bởi với phương án mở rộng vùng ngoại vi TP.Biên Hòa về phía Bắc, P.Trảng Dài từ vị trí một phường vùng ven đô thị sẽ trở thành một phường trung tâm của đô thị Biên Hòa. Từ đó, việc thực hiện giãn dân cho khu vực P.Trảng Dài sẽ thuận lợi hơn.

“Khi P.Trảng Dài trở thành khu vực trung tâm của đô thị Biên Hòa kéo theo vùng ngoại vi cũng sẽ phát triển. Từ đó, áp lực lên hệ thống hạ tầng đô thị trên địa bàn phường được giảm tải. Tất nhiên, để tránh lặp lại bài học cũ, những vùng ngoại vi này cũng cần được quy hoạch sớm và quản lý thật tốt” - kiến trúc sư Lý Thành Phương nhấn mạnh.

Phạm Tùng

Nguồn: Báo Đồng Nai